Maalesef, 11 Mayıs 2025 itibarıyla Suriye’deki durum hala oldukça karmaşık ve çok yönlüdür. Sahadaki genel tabloyu ve önemli gelişmeleri özetlemek gerekirse:
Genel Durum:
- İç Savaşın Düşük Yoğunluklu Evresi: 2021’den itibaren Suriye iç savaşı büyük çaplı askeri operasyonların azaldığı, ancak çatışmaların tamamen durmadığı düşük yoğunluklu bir evreye girmiştir.
- Rejimin Kontrolü: Esad rejimi, Rusya ve İran’ın desteğiyle ülkenin büyük bir bölümünde kontrolünü sürdürmektedir. Ancak, bazı bölgeler muhalif grupların veya diğer aktörlerin kontrolünde kalmaya devam etmektedir.
- Muhaliflerin Durumu: Muhalif gruplar, özellikle İdlib ve çevresinde varlıklarını sürdürmektedir. Ancak, 8 Aralık 2024’te Şam’ı ele geçirdikleri yönündeki haberler bulunmaktadır.
- İnsani Kriz: Ülkede derinleşen bir insani kriz devam etmektedir. Milyonlarca insan yerinden edilmiş durumda ve insani yardıma muhtaçtır. Gıda fiyatları savaş öncesine göre kat kat artmıştır ve halkın büyük bir çoğunluğu şiddetli yoksulluk içindedir.
Son Gelişmeler ve Önemli Noktalar:
- Halep ve Çevresindeki Durum: Muhalif güçlerin Halep’e girmesiyle şehirdeki çatışmalar yeniden başlamıştır.
- Şam’daki Kontrol Değişikliği: 8 Aralık 2024’te muhalif güçlerin başkent Şam’ı ele geçirdiği ve bunun sonucunda Baas rejiminin çöktüğü bildirilmiştir. Beşar Esad’ın Rusya’ya kaçtığı da iddialar arasındadır.
- Lazkiye ve Tartus’taki Çatışmalar: Son zamanlarda, rejimin kalesi olarak bilinen Lazkiye ve Tartus gibi sahil şeridi bölgelerinde çıkan çatışmalar, iç savaşın yeniden alevlenme korkularına neden olmuştur.
- İnsani Yardım Engelleri: Tartus, Lazkiye, Deyrizor, Rakka ve Münbiç gibi bazı bölgelerde insani yardım faaliyetlerinin engellendiği bildirilmektedir.
- Uluslararası Aktörlerin Rolü: ABD’nin Suriye’deki askeri varlığı ve politikaları hala önemli bir faktördür. Rusya ve İran’ın rejime desteği devam etmektedir.
- Türkiye’nin Pozisyonu: Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini desteklemekte ve terör örgütleriyle mücadeleyi sürdürmektedir. Son olarak, MİT ve Jandarma’nın Suriye’nin kuzeyinde PKK/YPG’ye yönelik bir operasyonla bir teröristi teslim aldığı bildirilmiştir.
- İsrail’in Saldırıları: İsrail’in Suriye topraklarına yönelik hava saldırıları zaman zaman devam etmektedir. Suriye Devlet Başkanı Şara, İsrail saldırılarını önlemek için arabulucularla temas halinde olduklarını belirtmiştir.
- Geri Dönüşler: BM’nin bildirdiğine göre, Esad rejiminin devrilmesinin ardından 1,4 milyondan fazla Suriyeli evine geri dönmüştür. Ancak, genel olarak mülteci sorunu hala devam etmektedir.
Özetle:
Suriye’deki durum, siyasi ve askeri açıdan hala oldukça kırılgan ve değişkendir. İç savaşın düşük yoğunluklu bir şekilde devam etmesinin yanı sıra, bazı bölgelerde çatışmaların yeniden şiddetlenebileceği endişesi bulunmaktadır. İnsani kriz ise tüm şiddetiyle sürmektedir. Uluslararası ve bölgesel aktörlerin Suriye’deki çıkarları ve politikaları, gelecekteki gelişmeler üzerinde önemli bir rol oynamaya devam edecektir.