Türkiye-Yunanistan İlişkileri

Son dönemde Türkiye-Yunanistan ilişkileri, inişli çıkışlı bir seyir izlemektedir. Uzun yıllardır süregelen Ege sorunları, Kıbrıs meselesi gibi anlaşmazlıklar zaman zaman gerginliğe yol açsa da, diyalog ve iş birliği çabaları da devam etmektedir.

Olumlu Gelişmeler ve İş Birliği Alanları:

• Deprem Diplomasisi: 2023 yılında Türkiye’de yaşanan Kahramanmaraş depremleri sonrasında Yunanistan’ın ilk yardım teklifinde bulunması ve Başbakan Miçotakis’in Türkiye’ye destek ziyareti, ilişkilerde olumlu bir atmosfer yaratmıştır. Bu dayanışma, “deprem diplomasisi” olarak adlandırılmıştır.
• Atina Bildirgesi: 7 Aralık 2023 tarihinde Atina’da imzalanan “Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi”, iki ülke arasındaki yakınlaşma sürecini yeniden başlatan önemli bir adımdır. Bu bildirge, ikili ilişkilerin geliştirilmesi, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi ve ekonomik iş birliğinin artırılması gibi konuları kapsamaktadır.
• Pozitif Gündem: İki ülke arasında “pozitif gündem” olarak adlandırılan ve ticaret, turizm, ekonomi, ulaştırma ve kültür gibi alanlarda iş birliğini geliştirmeye yönelik çeşitli adımlar atılmaktadır.
• Ticaret Hacmi Hedefi: Türkiye ve Yunanistan, ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarma hedefine odaklanmıştır. 2024 yılında dış ticaret hacmi 6,2 milyar dolara ulaşmıştır.
• Turizmde Artış: Karşılıklı vize kolaylıkları ve artan temaslar sayesinde iki ülke arasındaki turist sayısında önemli bir artış yaşanmaktadır. 2024 yılında Türkiye’yi ziyaret eden Yunan turist sayısı 707 bini aşmıştır.
• Üst Düzey Ziyaretler: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Miçotakis başta olmak üzere, bakanlar düzeyinde de karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilerek diyalog kanalları açık tutulmaktadır. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 8 Kasım 2024 tarihinde Yunanistan’a yaptığı ziyaret de bu kapsamda değerlendirilebilir.

Devam Eden Sorunlar ve Gerginlik Alanları:

• Ege Sorunları: Ege Denizi’nde egemenlik hakları, kıta sahanlığı, adaların statüsü, hava sahası ihlalleri gibi konulardaki anlaşmazlıklar devam etmektedir. Yunanistan’ın bazı Ege adalarını silahlandırma çabaları Türkiye’nin tepkisine yol açmaktadır.
• Kıbrıs Meselesi: Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözüm bulunamaması, iki ülke arasındaki ilişkilerde bir gerginlik kaynağı olmaya devam etmektedir. Türkiye, Kıbrıs meselesinin adadaki gerçekler temelinde ve iki toplumun eşitliği prensibiyle ele alınması gerektiğini savunmaktadır.
• Yunanistan’ın AB Politikası: Türkiye, Yunanistan’ın AB üyeliğini Türkiye-AB ilişkilerinde bir araç olarak kullanmasından rahatsızlık duymaktadır.

Geleceğe Yönelik Beklentiler:

• Diyalog ve İş Birliğinin Sürmesi: Mevcut olumlu atmosferin korunması ve diyalog kanallarının açık tutulması beklenmektedir. İki ülke liderlerinin siyasi iradesi, sorunların çözümü için zemin oluşturabilir.
• Pozitif Gündemin Genişlemesi: Ticaret, turizm gibi alanlardaki iş birliğinin daha da derinleşmesi ve yeni alanlara yayılması umulmaktadır.
• Kronik Sorunlarda Çözüm Arayışları: Ege ve Kıbrıs gibi konularda kalıcı çözümler bulunması uzun vadeli bir hedef olmaya devam etmektedir. Ancak bu konulardaki derin görüş ayrılıkları nedeniyle hızlı bir ilerleme beklenmemektedir.
• Bölgesel İstikrarın Önemi: Bölgesel istikrarsızlıkların arttığı bir dönemde, Türkiye ve Yunanistan’ın karşılıklı güven içinde hareket edebilmesi ve iş birliği yapabilmesi önem taşımaktadır.

Sonuç olarak, son dönemde Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde olumlu bir ivme yakalanmış, iş birliği alanları genişlemiş ve üst düzey temaslar artmıştır. Ancak, uzun yıllardır süregelen temel sorunlar henüz çözüme kavuşmamış olup, ilişkilerin geleceği bu sorunlara bulunacak yaklaşımlara bağlı olacaktır.